U povodu Dana državnosti Bosne i Hercegovine u objektu Biološke zbirke, koja se nalazi u centru tuzlanske čaršije, otvorena je izložba pod nazivom „Memorijalna stabla u kulturnom krajoliku Tuzlanske regije“. Izložba je organizovana u organizaciji JU Muzeja istočne Bosne i JU Zavoda za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog nasijeđa Tuzle, a izložbu je proglasio otvorenom prof. dr. Muhamed Omerović sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Tuzli, na predmetu Ekološka pedagogija.
Autori izložbe su mr. sc. Kasim Memić, viši kustos Muzeja istočne Bosne, mr. Semir Hadžimusić, doktorant-historičar i mr. sc. Rusmir Djedović, dipl. geograf.
Izložba je otvorena uz pridržavanje i preporuka Federalnog i kantonalnog Kriznog štaba, te drugih nadležnih organa, kao i upustava organizatora.
Na izložbi su predstavljene fotografije koje kao da govore sa njih u živim bojama, onakve koje nas okružuju na svim lokalitetima Tuzlanske regije.
Kako je istakao na otvaranju izložbe, Kasim Memić, mr. sc. biolog, viši kustos Muzeja istočne Bosne, Tuzlansko područje obiluje spomenicima prirodne baštine. Među njima posebno mjesto zauzimaju stabla za koja postoje potencijalni interes u naučnoj javnosti. Pored toga neka stara stabla predstavljaju memorijalne spomenike, te imaju svoju vrijednost kao dio kulturnog krajolika. Navedena stabla se nalaze uz dobra kulturno- historijskog naslijeđa, u blizini sakralnih objekata, grobalja, mezarja, nekropola sa stećcima i drugo. Ona su ostala kao zapis o minulim vremenima, a pod tim stablima su kroz različite istorijske periode održavani različiti događaju, zborovi u donošenju značajnih odluka. Mi mnoga stabla sa turističkog aspekta svojim habitusom, strašću i izgledom privlače pažnju brojnih turista i dio su kulturnog krajolika, prepoznatiji su dio identiteta grada, spomenika i lokaliteta, ali i građana, kazao je Memić.
Prema riječima mr. Semira Hadžimusića, iz Zavoda za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Tuzlanskog kantona, ovaj multidisciplinarni naš zajednički projekat naše dvije ustanove je terensko evidentiranje lokaliteta i dokumentovanje stanja pojedinih dobara (memorijalnih stabala). Naš stručni tim je obišao 20 lokaliteta Tuzlanske regije od kojih su valorizovani i putem izložbe i kataloga prezentovani karakteristični primjerci memorijalnih stabala, koji su upečatljivi simboli kulturnog krajolika. Posebno bih istakao prirodno-graditeljsku cjelinu pravoslavne crkve vaznesenje Gospodnjeg sa starim hrastom u Požarnici od 2009 godine koji ima status nacionalnog spomenika BiH. Hram je sagrađen 1896 godine, a na udaljenost od cca 70 južno od crkve, nalazi se višestoljetni hrast. Obim debla mjeren na prsnoj visini iznosi cca 505 metara, a širina krošnje hrasta iznosi cca 505 cm, a širina krošnje hrasta iznosi cca 25 metara. Na stablu su vidljiva oštećenja koja su zahvatila koru, kao i pojedine grane krošnje. Stepen oštećenosti ovog stabla zahtijeva što urgentniju reakciju u cilju njegove zaštite i produženja životnog vijeka. Osim starog hrasta u dvorištu hrama nalazi se i staro stablo lipe, istakao je Hadžimusić, te je želio i da predstavi Čamdžićevu kuću u Puračiću koja predstavlja jednu od rijetkih sačuvanih brvnara sa čardakom među rogovima u BiH. Nalazi se u ulici Avde Mujkića , u Čamdžić mahali na brežuljku zajedno od centralnog dijela puračićke čaršije. Cjelokupna konstrukcija kuće je izvedena u drvetu, osim kamenih temelja, a u vlasništvu je familije Čamdžić još od sredine 19 stoljeća. U dvorištu kuće nalazi se stari orah, koji baštini tradiciju života u bosanskoj kući i avliji više od stotinu godina. Drvo oraha je visoko 10 do 40 metara sa šiljastim listovima dugim 20-30 cm. U Evropi se uzgaja kao ukrasna biljka ili rjeđe kao ukrasna, u parkovima, istakao je Hadžimusić. – Od 1983 godine do danas Zavod za zaštitu i korištenje kulturno –historijskog i prirodnog naslijeđa tuzlanskog kantona je evidentirao i valorizovano preko 30 lokaliteta na kojima se nalaze pojedinačna memorijalna stabla, parkovi , perivoji, arboretumi. Najpoznatiji primjer memorijalnog stabla na području tuzlanske regije se nalazi na području grada Tuzle . Radi se o starom hrastu lužnjaku, koji je stoljećima svjedok vremena, ljudi i događaja. Ovo memorijalno stablo je kod Osnovne škole „Kreka“. Zavod je evidentirao 1987. godine, kada je utvrđena i provedena mjera zaštite – istakao je jedan od autora izložbe, mr. sc. geograf. Rusmir Djedović, koji je želio da predstavi i neke znamenitosti Gračanice, drvo stara lipa. Oduvijek su pored starih lipa Gračanilje obavljale vjerske obrede i zijarete. Ispod stare lipe u mahali Hadži Džafer mještani su stoljećima klali kurbane . Cijela mahala se nazvala Lipa mahala, a čuvene su lipe u Gračaničkoj čaršiji koje građani poštuju od najstarijih vremena, pojasnio je Rusmir Djedović.
Organizatori izložbe pozivaju građane Tuzle, da posjete izložbu i pogledaju panoe sa fotografijama koje kao govore o znamenitostima Bosne i Hercegovine za koje nisu znali.
Duška REBIĆ.
